ANNA ZŁOCH-MIZIKOWSKA ps. „GRAŻKA”
Anna Mizikowska z domu Złoch urodziła się 1 lutego 1926 roku w Siedlcach. Tam również spędziła dzieciństwo oraz skończyła szkołę podstawową i pierwszą klasę w gimnazjum państwowym im. Królowej Jadwigi. W szkole rozpoczęła swoją przygodę z harcerstwem. Po wybuchu wojny służyła w Pogotowiu Harcerek, niosąc pomocą polskim żołnierzom przejeżdżającym na wschód przez Siedlce.
Naukę w gimnazjum państwowym musiała przerwać po wkroczeniu wojsk niemieckich do Siedlec dnia 11 września 1939 roku. Pod koniec 1941 roku razem z rodziną przeniosła się do Warszawy i tam mieszkała przy ulicy Tamka 27. Będąc w Warszawie rozpoczęła naukę w prywatnym gimnazjum im. Haliny Gepnerówny przy ul. Moniuszki 8. Następnie wstąpiła do Szarych Szeregów i przyjęła pseudonim „Grażka”[1].
W lutym 1944 roku, po rozstrzelaniu przez Niemców zastępowej – „Ali” Dardy została przydzielona do scalonej z Armią Krajową, Bojowej Organizacji „Wschód” – grupa „Narocz”. Grupa ta, jako 5. pluton „Narocz” została podczas Powstania Warszawskiego podporządkowana 1. kompanii batalionu „Parasol”, w zgrupowaniu „Radosław”. Jako łączniczka-sanitariuszka „Grażka” brała udział w walkach plutonu „Narocz” na Woli do 5 sierpnia 1944 roku m. in. brała udział w obronie Pałacyku Michlera (Michla), gdzie była świadkiem powstania piosenki „Pałacyk Michla” autorstwa Józefa Szczepańskiego ps. „Ziutek”. Po przejściu do Śródmieścia służyła w kompanii ochrony Kwatery Głównej Okręgu Warszawskiego. Tuż po kapitulacji powstania „Grażka” wydostała się z konwoju ludności cywilnej pędzonej przez Niemców do Dworca Zachodniego. Zamieszkała w Pruszkowie-Tworkach i kontynuowała działalność konspiracyjną.
Po wyzwoleniu Warszawy uczyła się w liceum wieczorowym przy ulicy Jaworzyńskiej. W sierpniu 1945 roku została aresztowana i trafiła do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego przy ulicy Koszykowej. Tam była przesłuchiwana i została osadzona w więzieniu na Mokotowie oraz skazana na osiem lat więzienia, cztery lata pozbawienia praw publicznych i obywatelskich praw honorowych. W wyniku amnestii karę zamieniono na dwa lata pozbawienia wolności w zawieszeniu. W grudniu 1945 roku, po wyjściu z więzienia, Anna Złoch rozpoczęła studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim, które ukończyła z tytułem magistra w 1949 roku. Tuż po ukończeniu studiów wyszła za mąż za Jana Mizikowskiego.
W 2009 roku została awansowana do stopnia majora Wojska Polskiego. Wielokrotnie odznaczana m. in. Krzyż Walecznych (Londyn, 1948), Krzyżem Armii Krajowej (Londyn, 1973), czy Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2007).
Biogram przygotował Igor Niewiadomski, wolontariusz MPW
[1] Początkowo „Graszka”, później uległ małej zmianie.