77. ROCZNICA WYBUCHU POWSTANIA WARSZAWSKIEGO
Powstanie Warszawskie – największa akcja zbrojna Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej – rozpoczęło się 1 sierpnia 1944 roku o godzinie 17.00. Jego celem było wyzwolenie stolicy spod niemieckiej okupacji, pod którą znajdowała się od września 1939 r. Powstanie trwało 63 dni, do 2 października 1944 r. Dowództwo Armii Krajowej zakładało, że Armii Czerwonej ze względów strategicznych zależeć będzie na szybkim zajęciu Warszawy. Przewidywano, że kilkudniowe walki zostaną zakończone przed wejściem do miasta sił sowieckich. Oczekiwano również pomocy ze strony aliantów.
Od pierwszych dni sierpnia ciężkie walki objęły zachodnią część Woli. Oddziały niemieckie spychały powstańców w kierunku Śródmieścia i Starego Miasta. 11 sierpnia padła Wola, następnie Ochota. Ciężar walk przesuwał się w kierunku wschodnim, towarzyszyła im rzeź ludności cywilnej. Obszar kontrolowany przez oddziały Armii Krajowej skurczył się do terenu Żoliborza, Starego Miasta, Śródmieścia oraz Mokotowa.
Główna siła uderzenia hitlerowców skierowana została na warszawską Starówkę. Celem operacji było uzyskanie szerokiego dostępu do Wisły. Zacięte walki o Stare Miasto zakończyły się 2 września. Pozostali przy życiu powstańcy ewakuowali się kanałami do Śródmieścia i na Żoliborz. Znajdująca się na miejscu ludność cywilna i ciężko ranni powstańcy zostali wymordowani. Po zdobyciu Starówki hitlerowcy rozpoczęli pacyfikację Powiśla i Czerniakowa. Pierwsza z dzielnic została ostatecznie opanowana 7 września, ostatni punkt oporu na Czerniakowie padł 23 września.
Ciężar walk przeniósł się do Mokotowa, który skapitulował 27 września (część powstańców przedostała się do Śródmieścia), 30 września padł Żoliborz, gdzie od początku sierpnia powstańcy stawiali opór. Polacy bronili się jeszcze jedynie w środkowej części miasta. 1 października 1944 r. Komenda Główna AK podjęła z Niemcami rozmowy dotyczące zakończenia walk. W nocy z 2 na 3 października w Ożarowie Mazowieckim podpisano decyzję o zawieszeniu broni.
Według szacunków w Powstaniu Warszawskim straciło życie 16 tys. powstańców, 25 tys. zostało rannych, ofiar cywilnych było ponad 150 tys. Pozostałych przy życiu mieszkańców wypędzono z miasta, które po powstaniu zostało niemal całkowicie zburzone.
